SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng viết cho học sinh khi bắt đầu vào Lớp Một

 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG VIẾT
 CHO HỌC SINH KHI BẮT ĐẦU VÀO LỚP MỘT
 Tác giả Trần Thị Như Quỳnh
 Đồng tác giả Nguyễn Thị Nhung
 Bùi Thị Minh Quyên
 Nguyễn Thị Hồng Sâm
 Đào Thị Hiền
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Yên Sơn
 Yên Sơn, tháng 04 năm 2022 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
 Kính gửi: Hội đồng sáng kiến Trường Tiểu học Yên Sơn 
 (Thành phố Tam Điệp - tỉnh Ninh Bình)
 Chúng tôi ghi tên dưới đây:
 Tỷ lệ (%) 
 Trình độ đóng góp 
 Ngày tháng 
 TT Họ và tên Nơi công tác Chức vụ chuyên vào việc 
 năm sinh
 môn tạo ra sáng 
 kiến
 Trường Tiểu 
 1 Trần Thị Như Quỳnh 20/07/1976 Giáo viên ĐHSP 25%
 học Yên Sơn
 Trường Tiểu 
 2 Nguyễn Thị Nhung 08/08/1988 Giáo viên ĐHSP 20%
 học Yên Sơn
 Trường Tiểu 
 3 Bùi Thị Minh Quyên 07/04/1979 Giáo viên ĐHSP 20%
 học Yên Sơn
 Trường Tiểu 
 4 Nguyễn Thị Hồng Sâm 28/09/1975 Giáo viên ĐHSP 20%
 học Yên Sơn
 Trường Tiểu 
 5 Đào Thị Hiền 10/10/1981 Giáo viên ĐHSP 15%
 học Yên Sơn
 I. TÊN SÁNG KIẾN, LĨNH VỰC ÁP DỤNG
 1. Là nhóm tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: 
 2. Lĩnh vực áp dụng: Sáng kiến được áp dụng vào việc rèn kỹ năng viết 
cho học sinh lớp 1 đầu năm học.
 Vấn đề sáng kiến cần giải quyết: “Một số biện pháp rèn kỹ năng viết 
cho học sinh khi bắt đầu vào lớp Một”.
 II. THỜI GIAN ÁP DỤNG: 
 Năm học 2020 – 2021 và năm học 2021 – 2022 
 III. MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN
1. Nội dung sáng kiến 1.1. Giải pháp cũ thường làm:
1.1.1. Nội dung giải pháp
 Để nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục trong nhà trường cần phải 
không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học, đồng thời phải duy trì việc 
viết chữ cho học sinh ở từng lớp, từng trường. Để làm tốt công tác này với 
trách nhiệm và lương tâm của nhà giáo không muốn học sinh mình viết xấu, 
nguệch ngoạc, tôi và đồng nghiệp luôn chú trọng đến việc rèn kĩ năng viết 
cho học sinh đầu cấp. Tuy vậy, trong những năm qua việc rèn kĩ năng viết 
cho học sinh vào lớp 1 mới chỉ dừng lại ở các bước sau:
 + Cho học sinh luyện viết kĩ và ghi nhớ tất cả các nét trước khi viết 
chữ ghi âm.
 + Chú ý tư thế ngồi, cách cầm bút, phấn.
 + Luôn coi trọng việc viết chữ mẫu và hướng dẫn học sinh viết theo 
mẫu.
 + Chấm chữa bài tỉ mỉ tới từng cá nhân, chỉ rõ những lỗi sai nhỏ nhất. 
1.1.2. Nhược điểm của giải pháp cũ
 Giải pháp nêu trên tuy thực hiện theo đúng quy trình dạy và học tập 
viết,tuy nhiên khảo sát thực trạng dạy và học tập viết ở lớp 1 cho thấy kỹ 
năng viết của học sinh chưa đẹp, giữ gìn vở chưa sạch do gặp phải những 
hạn chế nhất định như sau:
 - Học sinh gặp áp lực khi rèn chữ viết, cảm thấy khó hiểu những khái 
niệm về đường kẻ, dòng kẻ, độ cao, khoảng cách giữa các nét chữ và giữa 
những chữ cái, chữ ghi tiếng, cách viết các chữ thường, dấu thanh và chữ số.
 - Do cách hướng dẫn quy trình viết chưa tạo được nhiều hứng thú nên 
học sinh gặp khó khăn trong việc tập trung theo dõi, dẫn đến viết những nét 
không đúng cỡ chữ, nét chữ không đều, nét nối giữa các con chữ, nét bắt đầu 
và nét kết thúc chưa đúng quy định, viết nhầm lẫn các dấu thanh.
 - Học sinh không quan sát kĩ chữ mẫu nên viết tuỳ tiện theo ý mình. 
Do vậy dẫn đến viết sai lệch khoảng cách giữa các con chữ trong một chữ, khoảng cách giữa các chữ và ghi sai vị trí dấu thanh.
1.2. Giải pháp mới cải tiến
1.2.1. Giải pháp 1: Tỉ mỉ trong việc rèn chữ cho học sinh thời gian đầu
 - Chú ý tư thế ngồi viết đúng, thoải mái, tâm trạng tốt thì chất lượng 
chữ viết tốt, nếu tư thế ngồi chưa đúng, tâm trạng không tốt thì chữ viết 
cũng bị ảnh hưởng.
 - Cho học sinh luyện viết cẩn thận từng nét của chữ, nắm rõ điểm đặt 
bút dừng bút của từng nét rồi mới ghép lại thành chữ ghi âm. Để đạt được 
hiệu quả, giáo viên phải nghiên cứu, nắm vững kiến thức chuyên môn. 
 - Chú ý đến kỹ thuật cầm bút và lia bút theo đúng quy trình và liền nét 
khi học sinh ghép nét thành chữ ghi âm đơn và nối nét khi viết chữ ghi âm 
đôi, chữ ghi vần và ghi tiếng; đồng thời lưu ý khoảng cách giữa các tiếng khi 
viết từ và câu.
 - Giáo viên nên kết hợp cho học sinh quan sát chữ mẫu với chữ viết 
của giáo viên trên bảng để học sinh nhìn và muốn học tập.Chữ mẫu phải 
đúng mẫu, rõ ràng và đẹp giúp học sinh dễ quan sát giúp các em phân tích 
hình dáng và các nét chữ cơ bản, cấu tạo chữ cái cần viết cần viết trong bài 
học. Chữ mẫu của giáo viên trên bảng sẽ giúp học sinh nắm được thứ tự các 
nét chữ của từng chữ cái, cách nối các chữ cái trong một chữ nhằm đảm bảo 
yêu cầu viết liền mạch, viết nhanh, đồng thời cũng giúp giáo viên hướng dẫn 
học sinh quy trình viết một cách cụ thể, rõ ràng.
 Giáo viên phải viết chậm, đúng theo quy tắc viết chữ vừa giảng giải, 
phân tích cho học sinh. Khi viết, giáo viên vừa kết hợp giảng giải, phân tích: 
đưa bút như thế nào? Thứ tự các nét viết ra sao? Giáo viên cũng cần chú ý 
phân tích cả cách viết dấu phụ và dấu thanh.
 - Thực hiện cẩn thận các giai đoạn rèn chữ. Cụ thể:
 + Giai đoạn 1: Rèn viết đúng, viết đẹp các nét cơ bản.
 + Giai đoạn 2: Rèn viết đúng, viết đẹp các con chữ. (Hình ảnh tư liệu)
(Hình ảnh tư liệu) 1.2.2. Giải pháp 2: Đổi mới phương pháp, hướng hoạt động viết và ghi 
nhớ chữ đến hoạt động mà học sinh yêu thích
 Một bầu không khí thoải mái, vừa học vừa chơi chắc chắn học sinh sẽ 
tiếp thu bài tốt hơn. Tìm hiểu và nắm bắt được tâm lí của học sinh như vậy, 
chùng tôi tiến hành nghiên cứu và đổi mới phương pháp, tạo cho giờ học tập 
viết trở nên nhẹ nhàng hơn thông qua các hoạt động mà học sinh yêu thích: 
 - Cho học sinh xác định độ cao con chữ bằng cách xây nhà tầng: quy 
ước 1 ô li là 1 tầng, tính từ đường kẻ ngang 1. Như vậy sẽ xảy ra các nhóm 
chữ có độ cao khác nhau:
 + Nhóm chữ : a, ă, â, c, e, ê, i, m , n, o, ô, ơ, r, s, t, u, ư, v, x (xây nhà 
cao 2 tầng _cỡ chữ nhỡ)
 + Nhóm chữ: b, h, k, l (xây nhà cao 5 tầng_ cỡ chữ nhỡ)
 + Nhóm chữ : d, đ (xây nhà cao 4 tầng_ cỡ chữ nhỡ)
 + Nhóm chữ: t (xây nhà cao 3 tầng _cỡ chữ nhỡ)
 + Nhóm chữ: g, y ( xây nhà cao 2 tầng và đào 3 tầng hầm_ cỡ chữ 
nhỡ)
 + Nhóm chữ: p, q ( xây nhà cao 2 tầng và đào 2 tầng hầm_ cỡ chữ 
nhỡ)
 - Xác định độ rộng con chữ bằng hình thức ăn bánh: Quy ước 1 ô li là 
1 cái bánh. Ví dụ: Con chữ o (rộng 1,5 li): ăn 1 cái bánh và nửa cái bánh 
nữa. 
 - Thay vì nói học sinh xác định “đường kẻ 1” giáo viên có thể hướng 
dẫn học sinh đó là “đường đi của chữ”. 
 - Giúp học sinh ghi nhớ cách viết dấu thanh bằng trò chơi dấu thanh, 
đưa tay giống hình các dấu thanh.
 - Trong quá trình chấm chữa bài giáo viên chữa những lỗi học sinh sai 
phổ biến, hướng dẫn kỹ lại cách viết của chữ cái đó để học sinh khắc sâu 
cách viết một lần nữa. Cho cả lớp xem bài viết đẹp. Kịp thời động viên, 
khích lệ những học sinh có chữ viết tiến bộ. Tuyên dương những học sinh có bài viết đẹp.
 ( Hình ảnh tư liệu )
 ( Hình ảnh tư liệu )
1.2.3. Luyện tập thường xuyên
 Đặc điểm của học sinh lớp Một là các em nhanh quên vì vậy việc rèn luyện viết chữ đúng, đẹp cần được làm thường xuyên và liên tục. Hình thức 
luyện tập trên bảng con được sử dụng trong khi kiểm tra bài cũ, trước khi 
viết vào vở, giúp cho học sinh định hình và nắm được quy trình viết, đồng 
thời cũng giúp giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ nội dung và yêu cầu về kĩ năng 
viết của từng bài: từ điểm bắt đầu, cách đưa bút, độ cao, khoảng cách, cách 
nối các con chữ, vị trí nhấc bút, đặt bút, thứ tự viết nét cho đến điểm kết 
thúc.
 Việc luyện tập phải được tiến hành từ dễ đến khó để giúp học sinh dễ 
tiếp thu. Đầu tiên là viết đúng hình dáng, cấu tạo kích thước sau đó là viết 
đúng dòng, đúng tốc độ. Quá trình rèn luyện kĩ năng viết chữ phải được tiến 
hành thường xuyên, liên tục ở lớp cũng như ở nhà. Do vậy việc phối hợp với 
phụ huynh là một điều vô cùng quan trọng, Giáo viên phải luôn quan tâm 
uốn nắn từng nét, từng con chữ và đặc biệt là tư thế ngồi viết đúng.
 ( Hình ảnh tư liệu ) IV. KHẢ NĂNG ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
 Sáng kiến có thể áp dụng trong việc giảng dạy Tập viết cho học sinh 
lớp 1 trong các trường Tiểu học.
V. CÁC ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN 
1. Về phía giáo viên
 - Trước hết, người thầy giáo phải luôn có lòng yêu nghề, có ý thức 
trách nhiệm và tinh thần cầu tiến, không ngừng tìm tòi học hỏi và mạnh dạn 
áp dụng những cái mới vào việc giảng dạy.
 - Không ngừng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm, hiểu biết của bản 
thân với đồng nghiệp để nâng cao chất lượng giáo dục cho lớp, cho nhà 
trường.
 - Giáo viên phải nắm vững đối tượng học sinh, hoàn cảnh và sở thích 
của từng em cũng như tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, phân loại được đối 
tượng học sinh, từ đó mới có thể áp dụng được những phương pháp phù hợp 
với từng nhóm đối tượng học sinh, với từng cá thể học sinh vào trong việc 
giảng dạy. Đặc biệt phải xác định được rằng: giai đoạn bước vào lớp 1, các 
em bắt đầu chuyển từ hoạt động vui chơi chủ yếu sang hoạt động học là 
chính nên thời gian đầu sẽ gặp nhiều khó khăn, nhất là việc phải tỉ mỉ, chính 
xác trong việc viết từng nét chữ quả là một thách thức lớn.
 - Đối với việc rèn chữ viết cho học sinh bước vào lớp 1, yêu cầu giáo 
viên phải có sự đầu tư về thời gian, kiên nhẫn, cẩn thận khi làm việc; tham 
khảo và nghiên cứu những cách dạy hay và phù hợp với học sinh của mình 
để áp dụng, người giáo viên phải là chuẩn mực để học sinh noi theo.
2. Về phía học sinh
 - Học sinh có đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. 
3. Các điều kiện khác
 - Sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường, các bậc phụ huynh học sinh.
VI. HIỆU QUẢ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI DỰ KIẾN ĐẠT ĐƯỢC
 1. Hiệu quả kinh tế Để thực hiện các giải pháp trên, người giáo viên chủ yếu cần đầu tư 
thời gian nghiên cứu, nắm bắt tâm lí của trẻ từ đó xây dựng cách tiếp cận bài 
học thú vị, phù hợp với học sinh. Các giải pháp thực hiện một cách đơn 
giản, không cần đầu tư nhiều về cơ sở vật chất những vẫn mang lại hiệu quả 
cao.
 Cụ thể, sau một thời gian áp dụng vào thực tế, sáng kiến kinh nghiệm 
của chúng tôi đã đạt một số kết quả nhất định. Đó là: 
 So với năm học 2020 – 2021 chữ viết của học sinh lớp 1 đầu năm học 
đã có nhiều sự thay đổi. Học sinh có sự tiến bộ rõ rệt về chữ viết, đa số học 
sinh xác định và viết đúng độ cao và độ rộng con chữ, đã học và viết nối nét 
theo đúng quy trình, viết đúng các dấu thanh. Đồng thời học sinh có hứng 
thú và hào hứng với việc viết chữ. Giờ luyện viết không còn là những giờ 
học trầm lặng mà sôi nổi hào hứng hơn rất nhiều, học sinh không còn cảm 
giác áp lực khi bắt đầu vào lớp Một mà yêu thích việc viết chữ hơn. 
 2. Hiệu quả xã hội
 Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: “Chữ viết cũng là một 
biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp 
là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự trọng đối với mình 
cũng như đối với thầy và bạn đọc bài vở của mình”. Bản thân tôi luôn xác 
định: Chữ viết là một trong những phương tiện giao tiếp quan trọng của 
con người. Chữ viết đúng, đẹp, rõ ràng không những giúp dễ hiểu mà còn 
tạo sự thiện cảm với người đọc “Nét chữ - nết người”. Mặc khác, chữ viết 
còn thể hiện nền văn hóa của một dân tộc. Bởi vậy, việc hình thành và rèn kĩ 
năng viết chữ đúng, đẹp là một trong những nội dung giáo dục hết sức quan 
trọng. Dạy Tiếng việt ở lớp 1, đặc biệt đối với việc rèn chữ viết giai đoạn 
đầu chính là trao cho các em chiếc chìa khóa để vận dụng chữ viết trong 
suốt quá trình học tập và cả cuộc đời.
 Với lòng nhiệt huyết vì học sinh thân yêu, chùng tôi đã nghiên cứu 
tâm lý học sinh và tiến hành vận dụng các giải pháp nhằm góp phần nâng