Bài giảng Tập làm văn lớp 5 - Bài: Cấu tạo của bài văn tả cảnh - Trường Tiểu học Lê Bá Trinh

B. Trình tự thời gian : từ sáng đến tối , từ ngày đến đêm. 
C. Kết hợp cả hai trình tự trên. 
A. Trình tự không gian: từ xa đến gần, từ bao quát đến chi tiết . 
Hoàng hôn trên sông Hương 
Hoàng hôn trên sông Hương 
 Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng, đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố hằng ngày đã rất yên tĩnh này. 
 Mùa thu, gió thổi mây về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều. Hình như con sông Hương rất nhạy cảm với ánh sáng nên đến lúc tối hẳn, đứng trên cầu chăm chú nhìn xuống, người ta vẫn còn thấy những mảng sắc mơ hồng ửng lên như một thứ ảo giác trên mặt nước tối thẳm. Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai hàng cây. 
 Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như rộng hơn. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả tròn màu tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt. 
 Huế thức dậy trong một nhịp chuyển động mới, đi vào cuộc sống ban đầu của nó. 
Theo HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG 
Hoàng hôn trên sông Hương 
 Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng, đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố hằng ngày đã rất yên tĩnh này. 
 Mùa thu, gió thổi mây về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều. Hình như con sông Hương rất nhạy cảm với ánh sáng nê...̀i, thân bài, kết bài. 
Hoàng hôn trên sông Hương 
 Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng, đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố hằng ngày đã rất yên tĩnh này. 
 Mùa thu, gió thổi mây về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều. Hình như con sông Hương rất nhạy cảm với ánh sáng nên đến lúc tối hẳn, đứng trên cầu chăm chú nhìn xuống, người ta vẫn còn thấy những mảng sắc mơ hồng ửng lên như một thứ ảo giác trên mặt nước tối thẳm. Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai hàng cây. 
 Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như rộng hơn. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả tròn màu tím nhạt, chuyển dần sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt. 
 Huế thức dậy trong một nhịp chuyển động mới, đi vào cuộc sống ban đầu của nó. 
Theo HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
Mở bài: 
Huế đặc biệt yên tĩnh lúc hoàng hôn. 
Thân bài: 
Sông Hương đổi sắc từ lúc bắt đầu hoàng hôn đến lúc tối hẳn. 
- Hoạt động của con người bên bờ sông, trên mặt sông từ lúc hoàng hôn đến lúc thành phố lên đèn. 
Kết bài: 
Huế thức dậy sau hoàng hôn. 
Mở bài: 
Huế đặc biệt yên tĩnh lúc hoàng hôn. 
Thân bài: 
- Sông Hương đổi sắc từ lúc bắt đầu hoàng hôn đến lúc tối hẳn. 
- Hoạt động của con người bên bờ sông, trên mặt sông từ lúc hoàng hôn đến lúc thành phố lên đèn. 
Kết bài: 
Huế thức dậy sau hoàng hôn. 
Quang cảnh làng mạc ngày mùa 
...ài văn sau: 
Nắng trưa 
 Nắng cứ như từng dòng lửa xối xuống mặt đất. 
 Buổi trưa ngồi trong nhà nhìn ra sân, thấy rất rõ những sợi không khí nhỏ bé, mỏng mảnh, nhẹ tênh, vòng vèo lượn từ mặt đất bốc lên, bốc lên mãi. 
 Tiếng gì xa vắng thế? Tiếng võng kẽo kẹt kêu buồn buồn từ nhà ai vọng lại. Thỉnh thoảng, câu ru em cất lên từng giọng ạ ời Hình như chị ru em. Em ngủ và chị cũng thiu thiu ngủ theo. Em chợt thức và chị bừng tỉnh và tiếp tục câu ạ ời. Cho nên câu hát cứ cất lên từng đoạn rồi ngừng lại, rồi cất lên, rồi lại lịm đi trong cái nặng nề của hai mi mắt khép lại. 
 Con gà nào cất lên một tiếng gáy. Và ở góc vườn, tiếng cục tác làm nắng trưa thêm oi ả, ngột ngạt. Không một tiếng chim, không một sợi gió. Cây chuối cũng ngủ, tàu lá lặng đi như thiếp vào trong nắng. Đường làng vắng ngắt. Bóng tre, bóng chuối cũng lặng im. 
 Ấy thế mà mẹ vơ vội cái nón cũ, đội lên đầu, bước vào trong nắng, ra đồng cấy nốt thửa ruộng chưa xong. 
 Thương mẹ biết bao nhiêu, mẹ ơi! 
Theo BĂNG SƠN 
Mở bài: (câu văn đầu): Nhận xét chung về nắng trưa. 
Thân bài: Cảnh vật trong nắng trưa. 
Thân bài gồm bốn đoạn sau: 
- Đoạn 1: từ Buổi trưa đến bốc lên mãi. 
 Đoạn 2: từ Tiếng gì xa vắng đến hai mi mắt khép lại. 
 Đoạn 3: từ Con gà nào đến bóng duối cũng lặng im. 
 Đoạn 4: từ Ấy thế mà đến cấy nốt thửa ruộng chưa xong. 
- Hơi đất trong nắng trưa dữ dội. 
- Tiếng võng đưa và câu hát ru em trong nắng. 
- Cây cối và con vật trong nắng trưa. 
- Hình ảnh người mẹ trong nắng trưa. 
Kết bài : (câu cuối- kết bài mở rộng): Cảm nghĩ về mẹ (“Thương mẹ biết bao nhiêu, mẹ ơi!”). 
Nhận xét cấu tạo của bài Nắng trưa : 
Tập làm văn 
Cấu tạo của bài văn tả cảnh. 
Thứ tư ngày 23 tháng 9 năm 2020 
Dặn dò: 
 Ghi nhớ kiến thức về cấu tạo của bài văn tả cảnh. 
 Quan sát và ghi lại những điều em quan sát được về một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây (hay trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, ) để chuẩn bị cho tiết Tập làm văn sau . 
Tập làm văn 
Cấu tạo của bài vă